W ramach projektu ToBeLawn prowadzone są zaawansowane badania nad wpływem koszenia na różnorodność i funkcjonowanie mikroorganizmów glebowych, które pozwolą ocenić, jak zarządzanie zielenią wpływa na zdrowie gleby. Obecnie trwają szczegółowe analizy zespołów mikroorganizmów: bakterii, grzybów i archeonów. Wykorzystywana jest nowoczesna technika sekwencjonowania genów markerowych – 16S rRNA (dla prokariotów) oraz regionu ITS (dla grzybów). Dzięki niej możliwe jest dokładne określenie składu gatunkowego mikrobiomu glebowego i identyfikacja zmian w jego strukturze w zależności od intensywności koszenia oraz poziomu zanieczyszczenia środowiska (np. solą drogową, metalami ciężkimi, substancjami ropopochodnymi).
Dlaczego mikroorganizmy glebowe są tak ważne?
Choć niewidoczne gołym okiem, mikroorganizmy to fundament ekosystemów glebowych. Odpowiadają za:
- rozkład materii organicznej,
- tworzenie próchnicy,
- obieg składników pokarmowych (np. azotu, fosforu),
- poprawę struktury gleby i jej zdolności retencyjnych,
- ochronę roślin przed patogenami,
- wspieranie ich wzrostu i odporności na stres środowiskowy, np. suszę.
Czułe biosensory zmian środowiskowych
Mikroorganizmy są również wyjątkowo czułymi bioindykatorami, czyli wskaźnikami zmian środowiskowych. Reagują bardzo szybko na różne formy stresu – od zanieczyszczenia po zmianę wilgotności czy zaburzenia w dopływie materii organicznej. Już niewielkie zaburzenia, takie jak częste koszenie czy intensywny ruch drogowy, mogą zmienić ich skład i aktywność. Dzięki temu mikrobiom glebowy pozwala naukowcom dokładnie monitorować stan środowiska i przewidywać jego przyszłe zmiany. Obserwacja jego różnorodności i funkcji to klucz do zrozumienia kondycji całego miejskiego ekosystemu.
Zieleń miejska z perspektywy mikrobiologicznej
Wnioski płynące z tych badań mogą pomóc w opracowaniu bardziej zrównoważonych strategii zarządzania zielenią miejską, które nie tylko poprawią estetykę przestrzeni publicznej, ale przede wszystkim zadbają o zdrowie gleby i odporność ekosystemów miejskich na zmiany klimatu. Rzadziej koszone trawniki, przekształcane w łąki kwietne, mogą pełnić ważną funkcję środowiskową – zwiększając bioróżnorodność i wspierając usługi ekosystemowe, takie jak oczyszczanie powietrza, retencja wody czy redukcja miejskich wysp ciepła.