Badania i wyniki

Botanicy dla Krakowian

Finansowanie
Ministerstwo Edukacji i Nauki; program "Społeczna odpowiedzialność nauki – Popularyzacja nauki i promocja sportu" (kwota dofinansowania: 234 261 zł)
Numer
SONP/SP/549594/2022
Okres
2022–2024
Kierownik
Prof. dr hab. Lucyna Śliwa
Kierownik merytoryczny
Dr Wacław Bartoszek

Streszczenie

Projekt ma na celu upowszechnienie wiedzy botanicznej, dorobku botaników oraz znaczenia kolekcji botanicznych. Cele te będą realizowane w bezpośrednim kontakcie z odbiorcami poprzez cykl wykładów, wycieczek terenowych i warsztatów stacjonarnych, a także poprzez organizację wystawy prezentującej dorobek i kolekcje wybitnych botaników. Zajęcia prowadzone będą przez prelegentów związanych profesjonalnie z botaniką, rekrutujących się spośród pracowników naukowych Instytutu Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W organizację wystawy i przygotowanie warsztatów zostaną zaangażowani pracownicy techniczni, związani na co dzień z obsługą zbiorów botanicznych Narodowej Kolekcji Bioróżnorodności Organizmów Współczesnych i Kopalnych IB PAN.

Obchody Roku Botaniki (2022) w Polsce stały się inspiracją do działań mających na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa na znaczenie botaniki oraz wagi zagadnień podejmowanych w ramach działalności tej dziedziny nauki. Jest to szczególnie istotne w warunkach dynamicznych przemian w szacie roślinnej (w wymiarze lokalnym i globalnym), wywołanych między innymi działalnością człowieka (postęp urbanizacji) i zmianami klimatycznymi. Na pierwszy plan wysuwa się tu potrzeba prowadzenia ciągłych obserwacji terenowych mających na celu rejestrowanie zmian we florze i szacie roślinnej (zbiorowiskach roślinnych) spowodowanych m.in. wymieraniem rodzimych gatunków, pojawieniem się obcych przybyszów, gatunków ekspansywnych lub nawet inwazyjnych z odległych geograficznie obszarów. Prowadzenie obserwacji nad lokalnymi zmianami bioróżnorodności można z powodzeniem powierzyć odpowiednio przygotowanym i przeszkolonym amatorom. Niniejszy projekt należy zatem traktować jako próbę stworzenia zalążków amatorskiego ruchu florystycznego w Krakowie.

Prezentowana wystawa oraz warsztaty stacjonarne i zajęcia terenowe mają zachęcić odbiorców do zainteresowania się botaniką, przede wszystkim poprzez poznawanie roślin i grzybów najbliższej okolicy oraz próby samodzielnej identyfikacji zebranych okazów z wykorzystaniem dostępnej dla amatorów literatury popularnej, a także przy pomocy nowoczesnych źródeł wiedzy, jakie stanowią np. bazy zawierające zdigitalizowane i udostępnione zbiory naukowe. Działania te mają służyć zrozumieniu wartości jaką stanowi rodzima przyroda, uświadomić potrzebę jej ochrony i zachowania dla następnych pokoleń. Pozwolą zrozumieć potrzebę gromadzenia dokumentacji naukowej w postaci kolekcji przyrodniczych, zwłaszcza zielnikowych. Uczestnicy zapoznają się z kolejnymi etapami powstawania kolekcji, zasadami jej organizacji i nowoczesnego wykorzystania. Posiądą także umiejętność wykonania podręcznego zielnika w oparciu o samodzielnie zebrane okazy z najbliższej okolicy. Udział w zajęciach pozwoli uczestnikom na poszerzenie wiedzy w zakresie szeroko pojętej botaniki, zrozumienie i właściwe stosowanie pojęć i terminów botanicznych (biologicznych) oraz poznanie interesujących zagadnień z pogranicza botaniki i szeroko pojętej humanistyki. Podczas zajęć terenowych prowadzonych na obszarze Krakowa szczególna uwaga zostanie zwrócona na wyjątkowe położenie, bogactwo gatunkowe oraz unikatowe w skali kraju zróżnicowanie szaty roślinnej miasta. Zajęcia te mają zachęcić uczestników do samodzielnego poznawania przyrody, spędzania wolnego czasu na łonie natury i "ekologicznego" stylu życia.

Zobacz stronę internetową projektu.

Wawel.
Foto: Pixabay.