Aktualności - Wydarzenia
25 listopada 2020
Wyróżnienie w konkursie „Instytut po 1000kroć najlepszy”
Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN w Krakowie zajął drugie miejsce w konkursie organizowanym przez Radę Samorządu Doktorantów PAN – „Instytut po 1000kroć najlepszy”. Celem konkursu było wyłonienie Instytutu Polskiej Akademii Nauk, który nie tylko wykazuje wysokie osiągnięcia naukowe, ale również stwarza najlepsze warunki do prowadzenia prac badawczych oraz kształcenia doktorantów.
Bardzo dziękujemy za to wyróżnienie. Udział w konkursie zawdzięczamy zaangażowaniu doktorantki IB PAN mgr inż. Edyty Mazur, która przygotowała poster.
Składamy też serdeczne gratulacje Instytutowi Fizyki Jądrowej PAN za zajęcie pierwszego miejsca.
Link do strony konkursu: CZYTAJ DALEJ...
24 listopada 2020
Nowy interdyscyplinarny projekt badawczy w Instytucie
W rozstrzygniętym kilka dni temu konkursie OPUS 19 Narodowego Centrum Nauki został przyznany grant na realizację w naszym Instytucie projektu badawczego pt. „Paleogenomika refugiów środkowoeuropejskich: dynamika flory arktyczno-alpejskiej w czasie i przestrzeni pomiędzy strefą polarną a umiarkowaną”. Projekt będzie prowadzony przez Michała Ronikiera i Tomasza Suchana (Grupa Biogeografii Molekularnej, Zakład Roślin Naczyniowych), we współpracy z Agnieszką Wacnik z Zakładu Paleobotaniki. Ze streszczeniem jego założeń można zapoznać się pod linkiem:
CZYTAJ DALEJ ...
24 listopada 2020
W hołdzie Patronowi
Z okazji 50-tej rocznicy śmierci profesora Władysława Szafera wybitnego botanika, twórcy i pierwszego dyrektora Instytutu Botaniki PAN, noszącego od 1986 roku imię swojego założyciela, w geście pamięci o wielkości myśli, idei i zasług Profesora dla nauki, w dniu 5 listopada br. odbyła się w naszym Instytucie Sesja Naukowa, pt. „Władysław Szafer (1886-1970) - organizator nauki, botanik, współtwórca ochrony przyrody”. Spotkanie zakończyło się złożeniem kwiatów pod tablicą pamiątkową wmurowaną obok wejścia do Instytutu, poświęconą Profesorowi.
W rocznicę śmierci założyciela Instytutu, w dn. 16 listopada pracownicy IB PAN oddali hołd Profesorowi składając kwiaty na Jego grobie na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
19 listopada 2020
Andy jako „hot spot” różnorodności śluzowców przyśnieżnych
Śluzowce przyśnieżne to grupa protistów glebowych występujących we wszystkich górach świata w mikrosiedliskach na skraju topniejącej pokrywy śnieżnej. Grupa zajmująca się nimi w naszym Instytucie (Anna Ronikier i Paulina Janik), we współpracy z kolegami z Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Madrycie, bada ich różnorodność w południowoamerykańskich Andach – jednym z najsłabiej poznanych pod tym względem obszarów. Analizy skupione na rzędzie Trichiales wykazały nieoczekiwaną różnorodność gatunkową tej grupy taksonomicznej, która na Półkuli Północnej jest bardzo nieliczna w gatunki. W trakcie badań stwierdzono aż 15 gatunków, z których dwa, Hemitrichia crassifila i Perichaena patagonica opisano jako nowe dla nauki – są one prawdopodobnie endemitami andyjskimi. Najnowsza praca wraz z wynikami wcześniejszych badań pokazuje, że Andy stanowią wyjątkowy obszar różnorodności gatunkowej śluzowców przyśnieżnych.
Więcej informacji można znaleźć w artykułach: ARTYKUŁ 1..., a także ARTYKUŁ 2 ...
06 listopada 2020
Seminarium IB PAN
Zapraszamy na Seminarium IB PAN, które odbędzie się w dniu 10 listopada 2020 r. (wtorek) o godzinie 1000 w formie zdalnej.
Link do Seminarium IB PAN:
Podczas Seminarium wygłoszone zostaną dwa referaty:
“Lichen symbiosis in high-mountain fresh-water habitats of the Bolivian Andes” („Symbiozy porostowe w wysokogórskich siedliskach słodkowodnych Andów boliwijskich” ) dr P. Rodriguez de Flakus (Zakład Roślin Naczyniowych)
„Co decyduje o zmienności owocowania w przestrzeni i czasie?” dr hab. M. Żywiec (Zakład Ekologii)
04 listopada 2020
Porosty mogą selektywnie wybierać partnera do symbiozy
Pracownicy naszego Instytutu wzięli udział w badaniach, które sugerują, że dobór partnerów w symbiozie porostowej może nie być przypadkowy. Naukowcy odkryli, że glony z rzędu Trentepohliales, będące częstym fotobiontem w tropikalnych symbiozach porostowych, są częstokroć przywiązane do konkretnego partnera grzybowego.
28 października 2020
Zagadka bibliograficzna dzieła Hugona Zapałowicza rozwiązana
Dzięki badaniom dr hab. Beaty Paszko i współpracowników z IB PAN ustalono daty publikacji poszczególnych części dzieła pt.: Conspectus florae Galiciae criticus – Krytyczny przegląd roślinności Galicyi autorstwa Hugona Zapałowicza (1852‒1917), wydanego w trzech różnych formach w latach 1904–1914. 30-częściowa seria publikacji ukazała się w czasopiśmie Rozprawy..., wyciągi/abstrakty ukazały się w czasopiśmie Bulletin... . Kompilacja pierwszych dwudziestu jeden części seryjnej publikacji została wydana w formie 3-tomowego wydania zbiorczego. Hugo Zapałowicz opisał w tym dziele wiele nowych taksonów środkowoeuropejskiej flory: 94 gatunki i mieszańce, 10 podgatunków i ponad 2000 taksonów niższej rangi. W związku z równoległym ukazywaniem się wymienionych publikacji, opisy większości nowych taksonów zostały opublikowane dwukrotnie, a czasem nawet trzykrotnie, bez wskazania miejsca pierwszej publikacji. Ze względów nomenklatorycznych istotne jest, kiedy i gdzie nazwa taksonu została opublikowana po raz pierwszy. Z efektami pracy można się zapoznać na stronie czasopisma Phytokeys CZYTAJ DALEJ ...
26 października 2020
Seminarium IB PAN
Zapraszamy na Seminarium IB PAN, które odbędzie się w dniu 27 października 2020 r. (wtorek) o godzinie 1000 w formie zdalnej.
Link do Seminarium IB PAN: Link do seminarium instytutowego 27.10
Podczas Seminarium Dr hab. Maria Barbacka wygłosi referat pt. "Co jadły polskie dinozaury? Jak słabe trawienie dinozaurów przyczyniło się do rozwoju paleobotaniki i paleozoologii".
21 października 2020
Wymarłe? A jednak nie! Zaskakująca historia dwóch gatunków mchów wodnych
Mokradłosz wielkolistny Calliergon megalophyllum oraz sierpowiec brudny Drepanocladus sordidus, dwa mchy wodne uznawane za wymarłe na terenie Czech, zostały odnalezione po ponad 100 latach w Kotlinie Trzebońskiej, będącej ostoją reliktów lodowcowych. Natrafił na nie Łukasz Krajewski z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach w jednym z tamtejszych stawów (Ptačí blato) i póżniej na innym stanowisku Vítězslav Plášek z Uniwersytetu Ostrawskiego wraz z Lubomírem Adamcem z Czeskiej Akademii Nauk. Ich oznaczenia potwierdził wybitny briolog z naszego Instytutu - prof. Ryszard Ochyra. Prace te zaowocowały wspólną publikacją z mgr Martą Saługą (również z IB PAN), której wyniki sekwencjonowania DNA znalezionych okazów potwierdziły to wyjątkowe odkrycie.
W artykule, oprócz analiz morfologicznych i molekularnych, podjęto dyskusję kwestii zmian środowiskowych, które zachodziły w przeszłości w obrębie wybranych zbiorników wodnych. Dzięki temu, określono możliwe przyczyny powstania aktualnych zasięgów tych rzadkich mchów wodnych, które według autorów powinny być zaklasyfikowane jako gatunki krytycznie zagrożone w Czechach.
19 października 2020
Nowa organizacja pracy w Instytucie Botaniki im. W. Szafera PAN w związku z objęciem miasta Krakowa czerwoną strefą wynikającą z zagrożenia wirusem SARS CoV-2
16 października 2020
(Nie)zwykłe jezioro z miocenu Bełchatowa
W trakcie badań „złóż skamieniałości” z Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów”, pracownicy IB PAN odkryli pierwsze na świecie przedczwartorzędowe chitynowe szczątki słodkowodnych skorupiaków - wioślarek (Cladocera). Znaleziono je „przy okazji” badań kopalnych liści, mikroszczątków roślin oraz glonów, prowadzonych od szeregu lat przez dr hab. Elżbietę Worobiec i dr hab. Grzegorza Worobca. Skamieniałości są pozostałością liczącego kilkanaście milionów lat kopalnego jeziora oraz otaczającej go bujnej roślinności lasu łęgowego doliny rzecznej, rozwijającej się w warunkach klimatu podzwrotnikowego. Praca dokumentująca omawiane unikatowe stanowisko paleontologiczne ukazała się w czasopiśmie Scientific Reports: CZYTAJ DALEJ ...
12 października 2020
Andyjskie porosty z rodziny granicznikowatych źródłem nieznanej różnorodności biologicznej
Mimo iż w skali globalnej Andy stanowią najbogatsze centrum różnorodności biologicznej, mikroorganizmy występujące w tym paśmie górskim są wciąż słabo poznane. W ramach badań grzybów pasożytujących na plechach porostów z rodzaju Lobariella, stwierdzono na tym obszarze nową dla nauki rodzinę, trzy nowe rodzaje i 13 nowych gatunków. Badania genetyczne pozwoliły również ustalić pozycje filogenetyczne nowo odkrytych gatunków, jak również ujawniły, że przedstawiciele enigmatycznego rodzaju Cornutispora są w rzeczywistości anamorfami gatunków szeroko rozprzestrzenionego rodzaju Spirographa CZYTAJ DALEJ...
09 października 2020
Seminarium IB PAN
Zapraszamy na Seminarium IB PAN, które odbędzie się w dniu 13 października 2020 r. (wtorek) o godzinie 1000 w formie zdalnej.
Link do Seminarium online: Seminarium IB PAN 13.10.2020 r.
Podczas Seminarium Dr Joanna Lenarczyk wygłosi referat pt. "Postępy badań nad systematyką zielenic z rodzaju Pediastrum sensu lato"
08 października 2020
„Porosty w korytach potoków w polskich Karpatach Zachodnich” – nowa monografia zrealizowana w ramach programu „Doskonała Nauka”
Miło nam poinformować, że właśnie ukazała się nowa monografia pt. ”Porosty w korytach potoków w polskich Karpatach Zachodnich”, której autorem jest Natalia Matura. Jest to pierwsze w Polsce opracowanie poświęcone tego typu porostom i ekologicznym uwarunkowaniom ich występowania. Monografia zawiera najnowsze dane na temat aktualnego składu gatunkowego i rozmieszczenia porostów w potokach górskich na badanym obszarze.
Na realizację tego projektu Instytut Botaniki otrzymał w 2020 roku dofinansowanie w ramach programu „Doskonała Nauka” (moduł „Wsparcie monografii naukowych”) ustanowionego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tekst monografii jest dostępny również w formie elektronicznej (plik PDF) w otwartym dostępie (licencja CC BY-NC)
08 października 2020
Uwaga! Nowe konkursy na stanowisko asystenta!
Zachęcamy do zapoznania się z nową ofertą konkursową na dwa stanowiska naukowe asystenta w Instytucie:
Konkurs na stanowisko Asystenta w Zakładzie Mykologii CZYTAJ DALEJ ...
Konkurs na sanowisko Asystenta w Zakładzie Ekologii CZYTAJ DALEJ ...
05 października 2020
Wysokogórski mak Papaver occidentale - historia i perspektywy rzadkiego gatunku alpejskich piarżysk
Papaver occidentale należy do grupy maków alpejskich i rośnie wyłącznie w Prealpach Zachodnich (Szwajcaria i Francja), w izolowanych siedliskach wapiennych piarżysk wysokogórskich. Analizy genetyczne jego wszystkich znanych populacji wykazały obecność kilku odrębnych grup genetycznych, których rozmieszczenie sugeruje skomplikowaną historię gatunku – mógł on przetrwać okres maksimum ostatniego zlodowacenia zarówno u podnóży Alp jak i w refugiach w obrębie zlodowaconych gór. Z kolei modelowanie potencjalnych siedlisk maku, oparte na szczegółowych danych zebranych w terenie, wskazuje jego duże zagrożenie związane z globalnym ociepleniem. Badaniom tego rzadkiego, endemicznego gatunku poświęcony był niedawny projekt prof. G. Kozlowskiego z Uniwersytetu we Fryburgu (Szwajcaria), realizowany we współpracy z Michałem Ronikierem, pracownikiem naszego Instytutu specjalizującym się w badaniach bioty wysokogórskiej.
Więcej informacji w publikacjach: Publikacja 1 CZYTAJ DALEJ ... , Publikacja 2 CZYTAJ DALEJ ... oraz na stronie: CZYTAJ DALEJ...
02 października 2020
MNiSW pisze o Narodowej Kolekcji Bioróżnorodności Organizmów naszego Instytutu!
Informacje o Narodowej Kolekcji Bioróżnorodności Organizmów Współczesnych i Kopalnych IB PAN (NKB IB PAN) znalazły się w broszurze „Polska Mapa Infrastruktury Badawczej” promującej 70 najlepszych infrastruktur badawczych w Polsce, opublikowanej na stronie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. CZYTAJ DALEJ...
01 października 2020
Guano nietoperzowe może być świetnym materiałem do badań palinologicznych!
Unikatowe badania mikroszczątków roślin obecnych w osadach z dwóch jaskiń na Jamajce, od dawna zamieszkiwanych przez nietoperze, wykazały, że tego typu materiał może być cennym archiwum danych dotyczących dawnej roślinności. Nietoperze przynosząc pyłek do jaskiń, zarówno przyczepiony do swoich ciał, jak i zawarty w treści przewodu pokarmowego (czyli ten zjedzony wraz z owadami i owocami), stworzyły pokłady guano. Z kolei w sekwencjach pyłkowych uzyskanych z tych osadów zapisały się zmiany użytkowania gruntów i przekształcenia roślinności w pobliżu jaskiń, przypuszczalnie związane z destrukcyjnym wpływem nawiedzających wyspę huraganów. Badania przeprowadziła dr hab. Elżbieta Worobiec z IB PAN, a były one częścią grantu NCN (nr 2011/01/B/NZ8/02988) kierowanego przez prof. Wiesława Bogdanowicza z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN. Wyniki opublikowano w czasopiśmie Quaternary International. Link do artykułu: CZYTAJ DALEJ ...
28 września 2020
Co nowego u mikroskopijnych gwiazdoszków?
W ostatnim czasie dr Joanna Lenarczyk wraz ze współpracownikami z IB PAN opublikowała wyniki badań mikroskopijnych glonów wodnych z gatunku Pseudopediastrum boryanum, bazujących na metodach tzw. taksonomii zintegrowanej i metodach statystycznych. Ich efektem było m.in. opisanie nowego gatunku Ps. oblongum oraz czterech nowych kombinacji: Ps. cornutum, Ps. forcipatum, Ps. perforatum i Ps. subgranulatum, i przypisanie im referencyjnych sekwencji DNA. Badania wykazały też, że wartość bioindykacyjna Ps. boryanum sensu lato jest ograniczona z powodu dużej zmienności morfologicznej poszczególnych taksonów, która sprzyja błędnej identyfikacji okazów. Link do artykułu: CZYTAJ DALEJ...
28 września 2020
Zaproszenie na sesję naukową z okazji 50. rocznicy śmierci Profesora Władysława Szafera
Serdecznie zapraszamy do udziału w sesji naukowej pt. „Władysław Szafer (1886-1970) – organizator nauki, botanik, współtwórca ochrony przyrody”, współorganizowanej przez nasz Instytut. Odbędzie się ona w dniu 5 listopada 2020 r. w formie zdalnej. Prosimy o zgłaszanie chęci udziału w sesji na adres
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. do dnia 2 października 2020 r.
Pozostałe informacje o organizatorach i programie sesji CZYTAJ DALEJ ...
23 września 2020
Dr hab. Aldona Mueller – Bieniek członkiem rady redakcyjnej czasopisma Land
Pracownik naszego Instytutu, dr hab Aldona Mueller-Bieniek została jednym z wielu członków rady redakcyjnej https://www.mdpi.com/journal/land/topic_editors czasopisma Land, publikowanego w systemie open access przez wydawnictwo mdpi. W czasopiśmie tym co miesiąc ukazują się artykuły dotyczące ekologii, ochrony, przemian krajobrazu i wszelkich tematów z tym związanych, włączając archeologię i historię środowiskową. Jest to czasopismo młode, intensywnie się rozwijające, indeksowane w bazie Scopus (2019 CiteScore: 2.8 ) i JCR (2019 IF: 2.429).
Więcej na stronie https://www.mdpi.com/journal/land
Więcej informacji:
09 września 2020
Początki euroazjatyckiej globalizacji w rolnictwie pod lupą archeobotanika
Naukowcy z naszego Instytutu biorą udział w przełomowych badaniach nad historią uprawy prosa zwyczajnego (Panicum miliaceum L.). Proso zwyczajne zostało udomowione na Dalekim Wschodzie w VII tysiącleciu p.n.e. (BC). Mimo, że jego ziarna pojawiają się w europejskich stanowiskach archeologicznych z tego samego czasu (neolitu), badania zespołu kierowanego przez dr Draganę Filipović z Instytutu Archeologii Uniwersytetu w Kilonii dostarczyły dowodów, że dotarło ono na teren Europy około połowy II tysiąclecia BC, tzn. w epoce brązu. Datowania radiowęglowe (https://radiocarbon.pl/informacje-o-radioweglu/) ziaren prosa pochodzących z wielu stanowisk europejskich wskazują, że jego uprawa rozprzestrzeniała się bardzo szybko od Ukrainy po Europę Zachodnią, jednak najstarsze ziarna pochodzą z pierwszej połowy II tysiąclecia BC. Wyniki analiz opartych na znaleziskach będących rezultatem wieloletnich badań archeobotanicznych, zostały opublikowane m.in. w czasopiśmie Scientific Reports .Bardziej szczegółowe dane o niezwykle interesujących znaleziskach szczątków roślinnych (m.in. prosa) ze stanowiska archeologicznego w Lipniku k. Przeworska zostały wcześniej opisane w artykule opublikowanym w Archaeological and Anthropological Science
Nasze analizy stanowią nie tylko ważny etap badań nad historią rolnictwa, lecz również przyczyniają się do lepszego poznania procesów podepozycyjnych panujących na stanowiskach archeologicznych typu suchego.
Więcej informacji:
Najnowsze projekty badawcze
Sukces reprodukcyjny osobnika a występowanie lat nasiennych. Czy wzorzec produkcji nasion w czasie ma podłoże genetyczne?
Nowe osiągnięcia naukowe
Wykazano, że inwazyjny dąb czerwony (Quercus rubra) modyfikuje właściwości gleby i powoduje spadek różnorodności roślin, co prowadzi do zmiany struktury i funkcjonowania ekosystemów leśnych (Stanek i in. 2020; Forest Ecology and Management)
Wyprawy naukowe
Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk bierze czynny udział w wieloaspektowych badaniach flor całego świata:
Antarktyki, Antarktydy, Afryki, Ameryki Pólnocnej, i Południowej, Azji, Australii i całej Europy. Wyprawy botaniczne podejmowane przez ...
