Biogeografia molekularna wyspecjalizowanych protistów glebowych

Śluzowce przyśnieżne, zaliczane do protistow glebowych, tworzą struktury zarodnionośne (zarodnie) w wąskim spektrum warunków środowiskowych występujących na przedpolu topniejącego śniegu i związane są przede wszystkim z obszarami o charakterze górskim. Wytwarzanie przez śluzowce tysięcy, a nawet milionów propagul w postaci zarodników jest cechą unikatową wśród protistów, która umożliwia m.in. rozprzestrzenianie się organizmów na duże odległości. Biogeografia tych organizmów pozostaje jednak niemal nieznana.

W niedawno opublikowanej pracy, poświęconej zmienności genetycznej gatunku śluzowca przyśnieżnego – Didymium nivicola – wykazano duży kontrast w zmienności sekwencji DNA dwóch badanych markerów w różnych częściach światowego zasięgu. Na półkuli północnej (na obszarze trzech kontynentów) odnotowano wyłącznie jeden genotyp, natomiast na półkuli południowej (w obrębie jednego kontynentu i jednego pasma górskiego – Andów) aż kilkanaście genotypów. Jest to nieznany dotychczas wzorzec rozmieszczenia, kształtowany prawdopodobnie przez różne procesy, takie jak nielimitowana dyspersja dalekiego zasięgu na półkuli północnej oraz ograniczony transport propagul między półkulami. Tak różny obraz zmienności między półkulami może być również efektem zmiany strategii rozmnażania, gdzie niska zmienność genetyczna może wiązać się z rozmnażaniem bezpłciowym, a duża – z rozmnażaniem płciowym. Dokładne poznanie mechanizmów wpływających na biogeografię gatunków, szczególnie w grupie mikroorganizmów takich jak śluzowce, wymaga dalszych szczegółowych badań opartych na próbkowaniu z całego dostępnego zasięgu występowania danego organizmu.

Opublikowany artykuł jest pierwszym z serii artykułów powstających w ramach rozprawy doktorskiej Pauliny Janik realizowanej pod opieką Anny Ronikier w Grupie Biogeografii Molekularnej i Systematyki IB PAN.

Więcej o badaniach naszych naukowców można przeczytać w artykule opublikowanym na łamach Nauki w Polsce.

Zobacz także artykuł źródłowy:

Janik P., Lado C., Ronikier A. 2020. Range-wide phylogeography of a nivicolous protist Didymium nivcola Meyl. (Myxomycetes, Amoebozoa): Striking contrasts between the Northern and the Southern Hemisphere. Protist 171: 125771. DOI

Didymium nivicola – a nivicolous myxomycete species.
Foto: P. Janik.

Andean landscape.
Foto: A. Ronikier.

Rozmieszczenie genotypów Didymium nivicola na całym zasięgu występowania gatunku (każdy kolor ilustruje odrębny wariant).
Rycina: P. Janik.